Zainspirowany zakopanym (i sÅ‚usznie) znaleziskiem zastanawiam siÄ™ dlaczego wÅ‚aÅ›ciwie podatek katastralny jest gównianym pomysÅ‚em dla wiÄ™kszoÅ›ci uczestników rynku i w ogóle obywateli? PokuszÄ™ siÄ™ o komentarz i próbÄ™ analizy, zachÄ™cam do przeczytania i racjonalnej dyskusji, bo choć wiÄ™kszość osób wie, że kataster w naszych warunkach to gówno, to warto, żeby każdy sobie uÅ›wiadomiÅ‚ dlaczego. PojÄ™ciami „kataster” i „podatek katastralny” bÄ™dÄ™ dla uproszczenia posÅ‚ugiwaÅ‚ siÄ™ zamiennie.
Zacząć chyba należałoby od tego, kto w ogóle chciałby wprowadzenia podatku katastralnego. W Polsce są to właściwie dwie główne kategorie podmiotów:
1. – PaÅ„stwo (fiskus i samorzÄ…dy terytorialne) które byÅ‚oby beneficjentem,
2. – Osoby fizyczne, które sÄ… niezadowolone z wÅ‚asnej sytuacji mieszkaniowej i chciaÅ‚yby jÄ… zmienić i Å‚udzÄ… siÄ™, że podatek katastralny jest do tego drogÄ….
Motywacja PaÅ„stwa jest jasna – zawsze i wszÄ™dzie chce naszych pieniÄ™dzy pod byle pretekstem i tutaj nie ma nad czym siÄ™ zastanawiać. SamorzÄ…dom natomiast nie chce siÄ™ budować mieszkaÅ„ komunalnych, bo jest to robota bardzo kosztowna, a niewdziÄ™czna. ObÅ‚ożyć marmurem i Å‚aÅ„cuchami placyk w centrum miasta, a potem strzelić fotki promocyjne i pochwalić siÄ™ wyborcom „rewitalizacjÄ…” jest Å‚atwo. Wybudować nowÄ… drogÄ™ za którÄ… bÄ™dÄ… wdziÄ™czne tysiÄ…ce kierowców – też siÄ™ opÅ‚aca politycznie. Natomiast postawić blok komunalny to grube miliony, a potem wyborcy i tak bÄ™dÄ… siÄ™ pluć, że tylko kilkuset 500+ z tego skorzystaÅ‚o, mieszkania dostaÅ‚a patologia, wszystko zdewastowane itp. Same kÅ‚opoty. SamorzÄ…dy wiÄ™c chcÄ… rozwiÄ…zania problemów mieszkaniowych, ale cudzym kosztem i wysiÅ‚kiem. JednoczeÅ›nie samorzÄ…dy chciaÅ‚yby kataster nawet bardziej od polityków na szczeblu centralnym, bo nie poniosÅ‚yby kosztów politycznych jego wprowadzenia, a może dostaÅ‚yby jakiÅ› odsyp.
Czyli zarówno fiksus jak i samorządy jeżeli chcą podatku katastralnego, to nie po to, żeby zrobić dobrze WAM, tylko po to, żeby zrobić dobrze SOBIE. I warto sobie to uświadomić i dobrze zapamiętać.
Zostawmy zbójeckie paÅ„stwo i jego lokalne odnogi, pytanie jednak czego siÄ™ spodziewajÄ… zwykli ludzie podchodzÄ…cy przychylnie do tego typu pomysłów? PomiÅ„my irracjonalny resentyment („dojebać burżujom xD”), bo z tym siÄ™ nie da dyskutować. Stawiane jest zazwyczaj takie teoretyczne uzasadnienie: opodatkowujmy „dodatkowe „lokale posiadane przez bogatszych, przez co zmusimy ich do odsprzedaży posiadanych „nadmiarowych” lokali. One potem wrócÄ… na rynek, w konsekwencji bÄ™dzie Å‚atwiej coÅ› kupić taniej.
Na pewno tak właśnie będzie? Załóżmy, że wprowadzamy podatek katastralny np. od czwartego posiadanego lokalu mieszkalnego. Przeanalizujmy to punkt o punkcie.
1.Wchodzi nowa ustawa. Zanim ustawa wejdzie w życie zawsze jest jakieÅ› vacatio legis, wiÄ™c tylko idiota nie bÄ™dzie zawczasu od nowego podatku uciekaÅ‚. Zacznie siÄ™ wiÄ™c przepisywanie na rodziny i rozmaite kombinacje optymalizacyjne. Darowizna na rodzinÄ™ to najprostszy sposób – np. przy limicie trzech mieszkaÅ„ na osobÄ™, rodzina z dwojgiem dzieci może mieć w sumie 12 mieszkaÅ„ i mieszkać tylko w jednym, a wynajmować pozostaÅ‚e nie pÅ‚acÄ…c daniny katastralnej. Darowizna na inne osoby spoza grupy 0 może siÄ™ opÅ‚acać albo nie, w zależnoÅ›ci od stawki. W każdym razie dobrzy doradcy podatkowi na pewno zarobiÄ…, a podatek do pewnego stopnia bÄ™dzie w ogóle nieÅ›ciÄ…galny.
2.Jeżeli już ktoÅ› nie bÄ™dzie mógÅ‚ zastosować manewru z punktu 1., to stanie przed alternatywÄ…: wynajmować dalej swój lokal czy go sprzedać? Pierwszy i najbardziej prawdopodobny wariant jest taki, że wynajmujÄ…cy przerzucÄ… koszt dodatkowego podatku na najemców, solidarnie podwyższajÄ…c wysokość czynszu. BÄ™dzie to tym Å‚atwiejsze, że prywatni wynajmujÄ…cy caÅ‚kowicie dominujÄ… na rynku najmu w Polsce – nie ma silnej konkurencji w postaci sektora publicznego, ani spółdzielczego. Najemcy wiÄ™c nie bÄ™dÄ… wiÄ™c mieli żadnego innego wyjÅ›cia, jak taki stan rzeczy zaakceptować.
3.I tutaj właściwie można by zakończyć, bo jest to scenariusz najbardziej prawdopodobny. Załóżmy jednak, że jakiś landlord zniechęcony obniżoną katastrem rentownością postanawia sprzedać mieszkanie. Ponieważ jednak nie jest głupi będzie chciał je oczywiście sprzedać po jego wartości rynkowej. A to jak ona będzie wyglądała będzie pochodną zmian spowodowanych wprowadzeniem katastru. Jeżeli deweloperzy obecnie budują X mieszkań rocznie i z tego Y jest kupowane z zamiarem wynajmu, a po wprowadzeniu daniny katastralnej rentowność takich inwestycji spadnie, to liczba zakupów inwestycyjnych Y też się zmniejszy. W konsekwencji zmniejszy się też X, czyli liczba nowych mieszkań wprowadzanych na rynek. Jak to wpłynie na ceny? No zazwyczaj jest tak, że kiedy dostępność jakiegoś dobra się ogranicza, to jego wartość rośnie. Czyli w sytuacji, gdy oferta na rynku zacznie się z roku na rok kurczyć, małe szanse, że landlord będzie tak przyduszony, żeby musieć tanio sprzedać. Może się tak oczywiście zdarzyć, ale będą to sytuacje równie rzadkie co obecnie, podczas gdy podatek powinien spełniać rolę systemową, a nie pomóc kilkuset osobom kupić coś od bankruta.
Co się więc najprawdopodobniej realnie zmieni po wprowadzeniu podatku katastralnego?
– wzrosnÄ… czynsze najmu; ALBO spadnie konkurencja na rynku najmu ( bo wypadnÄ… z niego ci którzy sprzedali mieszkania bo kataster + ci którzy nie kupiÄ… nowych pod wynajem bo uznajÄ…, że przez kataster im siÄ™ taki biznes nie opÅ‚aca ) i w konsekwencji też wzrosnÄ… czynsze najmu; ( ͡° ͜ʖ ͡°)
– pogorszy siÄ™ jakość lokali na rynku najmu ( i tak ktoÅ› przyjdzie wynająć, wiÄ™c po co siÄ™ starać, cho halinka ojebiemy biaÅ‚a farbÄ… dookoÅ‚a i bÄ™dzie, że odÅ›wieżone );
– zniknie jakakolwiek profesjonalizacja rynku najmu, wiÄ™kszość mieszkaÅ„ bÄ™dzie wynajmowana od Janusza majÄ…cego dwa trzy lokale;
– zmaleje liczba nowych mieszkaÅ„ wprowadzanych na rynek;
– zmalejÄ… przychody do budżetu w wyniku mniejszej liczby budowanych mieszkaÅ„ (CIT, VAT, PIT, PCC, inne przychody poÅ›rednie jak wykoÅ„czeniówka);
Czyli:
Gdyby kataster byÅ‚ „skuteczny”, czyli na tyle wysoki i dotkliwy, że spowodowaÅ‚by wyprzedaż mieszkaÅ„ przez landlordów, to zniszczyÅ‚by rynek najmu, obniżyÅ‚ liczbÄ™ lokali na wynajem, dajÄ…c jednoczeÅ›nie maÅ‚e nadzieje bardzo niewielkiej grupie osób na zakup taniej.
Gdyby kataster był nieskuteczny, czyli NIE spowodował wyprzedaży, a tylko cel fiskalny, to zyska na tym jedynie Skarb Państwa i gminy (zależnie od konstrukcji) a straci ostatnie ogniwo łańcucha pokarmowego, czyli najemcy mieszkań.
A wiec, jak się nie odwróci zwykły statystyczny Mirek, to dupa i tak będzie z tyłu.
Poza tym są oczywiście jeszcze inne wady typu kataster utrudnia miedzypokoleniową akumulację bogactwa i kształtowanie się klasy średniej. Można też dyskutować nad rozwiązaniami typu likwidacja PIT a w zamian kataster, ale to już inna rozmowa.
Św. Mikołaj powyżej dla atencji. ( ͡° ͜ʖ ͡°)
#nieruchomosci #mieszkaniedeweloperskie #mieszkanie #inwestycje #ekonomia